Bakanlık tarafından hazırlanan ve Resmi Gazete'de yayımlanan İşlenmeyen Tarım Arazilerinin Tarımsal Amaçlı Kiraya Verilmesine İlişkin Yönetmelik, yürürlüğe girmiştir. Bu yönetmelik, mülkiyeti gerçek ve tüzel kişilere ait olan ve üst üste iki yıl boyunca işlenmeyen tarım arazilerinin, Bakanlık tarafından tarımsal amaçlarla sezonluk kiraya verilmesine dair iş ve işlemleri kapsamaktadır.
Üst üste iki yıl süreyle işlenmeyen tarım arazileri, arazinin vasfının değiştirilmemesi ve kiralayan tarafından tarımsal üretimde kullanılması koşuluyla Bakanlıkça sezonluk olarak kiralanacaktır. Kiraya verilecek arazilerin tespiti amacıyla il veya ilçe müdürlüğü bünyesinde bir Arazi Tespit Komisyonu oluşturulacaktır.
Kiralacak Tarım Arazilerinin Tespiti
Arazi Tespit Komisyonu, kadastro parsel verileri, uydu görüntüleri, coğrafi bilgi sistemleri ve diğer kamu kurumlarından elde edilecek verileri kullanarak işlenmeyen tarım arazilerini belirleyecektir. Tespit çalışmalarına altlık teşkil edebilecek veriler Bakanlık tarafından sağlanacaktır. İşlenmeyen tarım arazilerinin tespitinde, içinde bulunulan yılın 1 Eylül tarihi ile bölgelere göre değişen hasat dönemi dikkate alınarak, en geç takip eden yılın 31 Ağustos'una kadar olan süre göz önünde bulundurulacaktır.
Arazi Tespit Komisyonu tarafından yapılan kontrol sürecinin tamamlanmasının ardından, ekonomik bütünlüğü sağlayan parseller ile ekonomik bütünlük kapsamı dışında kalıp, komisyonca ekonomik tarımsal üretim yapılabileceği değerlendirilen parseller belirlenecektir. Dikili ve örtü altı tarım arazileri kiralama işlemleri kapsamına alınmayacaktır. Arazi sınıfı, parsel büyüklüğü ve verimlilik durumu göz önünde bulundurularak, tarımsal üretim için ekonomik olmayan arazilerin durumu tutanak altına alınmak suretiyle o yılki kiralama işlemlerine dahil edilmeyebilecektir.
Eğer bir parselin sadece bir kısmında işlenmeyen arazi tespit edilirse, bu kısımlar işlenmeyen tarım arazisi olarak değerlendirilebilecektir. Kira bedeli, Komisyon tarafından belirlenen rayiç kira bedelinden düşük olamayacaktır. Komisyon, kesinleşen kiralanacak tarım arazileri listesini, elektronik ortamda ve il müdürlüğü internet sitesinde yedi gün süreyle ilan edecektir.
Kiralama Süreci ve Öncelikler
İlan edilen tarım arazilerini kiralamak isteyenler, tarım arazisi kiralama talep formunu eksiksiz bir şekilde doldurarak, ilan süresi içerisinde il müdürlüğüne başvuru yapacaklardır. Kiralama başvuruları ayrıca Tarım Arazileri Değerleme ve Edindirme Bilgi Sistemi üzerinden de gerçekleştirilebilecektir.
Kiralama işlemleri, öncelikli olarak kiraya verilecek tarım arazisinin bulunduğu yerleşim yerinde ikamet edenler, sivil toplum kuruluşları ve meslek odalarına yapılacaktır. Eğer öncelikli gruplardan birden fazla istekli çıkarsa, en yüksek teklifi verene kiralama yapılacak; eğer öncelikli gruplardan istekli çıkmazsa diğer isteklilerden en yüksek teklifi veren kişi arazinin kiralayıcısı olacaktır.
Kiraya verilecek tarım arazisi, sözleşme tarihinden itibaren on beş gün içinde arazi teslim tutanağı ile kiracısına teslim edilecektir. Kiralanan tarım arazileri, Bakanlık tarafından belirlenen kayıt sistemlerine kaydedilecek ve kiracılar bu arazilerle ilgili tarımsal desteklerden yararlandırılacaktır. Kira bedeli arazi sahibine ödenecek; arazi maliklerine veya hak sahiplerine ulaşılamaması durumunda kira bedelleri Bakanlıkça belirlenecek bir kamu bankasında araziye özgülenerek açılacak üçer aylık vadeli hesapta nemalandırılacaktır.
Mülkiyeti ihtilaflı tarım arazilerinde, ihtilafın çözülmesi durumunda biriken kira geliri ve ferileri hak sahiplerine payları oranında dağıtılacaktır. Kiracı, kiraladığı tarım arazisini Yönetmelik ve kira sözleşmesine aykırı kullanması halinde, arazi maliklerinin haklarının saklı kalması kaydıyla, takip eden yılda bu Yönetmelik kapsamında yapılacak kiralamalara teklif veremeyecektir.
Tarım Arazilerinin Rayiç Kira Bedelinin Tespiti
Tarım arazilerinin rayiç kira bedelinin tespitinde emsal olarak kullanılmak üzere, kiralanacak tarım arazisi ile benzer özellikte ve aynı yerleşim yerinde bulunan en az üç adet kiralanmış tarım arazisi belirlenecektir. Emsal olarak kullanılacak tarım arazilerinin belirlenmesinde, akrabalar ve hissedarlar arası kiralama gibi sosyal nedenlerle yapılan kiralama bedellerinin piyasa koşullarını temsil edebilmesi önem taşımaktadır.
Bu yeni yönetmelik, tarımsal üretimi artırmayı ve işlenmeyen tarım arazilerinin değerlendirilmesini sağlamayı amaçlamaktadır.
KAYNAK: AA
